Standardy ochrony małoletnich w Szkole Podstawowej Nr 2 im. Armii Krajowej w Milanówku Podstawy prawne Standardów Ochrony Małoletnich
➢ Konwencja o prawach dziecka przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989 r. (Dz. U. z 1991 r. Nr 120, poz. 526 z późn. zm.)
➢ Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.)
➢ Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1359)
➢ Ustawa z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy - Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1606).
➢ Ustawa z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 31 z późn. zm.)
➢ Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy domowej (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1249).
➢ Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (tj. Dz. U. z 2022 r. poz. 1138 z późn. zm.).
➢ Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1375 z późn. zm.).
➢ Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (tj. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 z późn. zm.) -art. 23 i 24
➢ Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz. U. Z 2023 r. poz. 1550 z późn. zm.).
➢ Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dz. U. UE. L. z 2016 r. Nr 119, str. 1 z późn. zm.).
➢ Art. 221 oraz art. 221 a Ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1510). ➢ Ustawa z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 152).
Wstęp
- Pracownikiem szkoły jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę lub umowy zlecenia.
- Małoletnim jest każda osoba do ukończenia 18 roku życia.
- Opiekunem dziecka jest osoba uprawniona do reprezentowania dziecka, w szczególności jego przedstawiciel ustawowy (rodzic/prawny opiekun).
- Przez krzywdzenie dziecka należy rozumieć jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste dziecka, w szczególności narażające je na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające jego godność, nietykalność cielesną, wolność, powodujące szkody na jego zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne.
I. Ochrona danych osobowych
Dane osobowe dziecka podlegają ochronie na zasadach określonych w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych. Zasady ochrony danych osobowych dziecka i wizerunku określają szkolne procedury RODO.
II. Zasady bezpiecznej rekrutacji personelu
Szkoła dokłada wszelkich starań, aby osoby przez nią zatrudnione posiadały odpowiednie kwalifikacje do pracy z dziećmi oraz podzielały wartości związane z szacunkiem wobec nich i przestrzegania ich praw a także kierowały się w swoim postępowaniu dobrem dziecka.
- Dyrektor Szkoły przed zatrudnieniem nauczyciela oraz innych pracowników Szkoły, których zakres obowiązków wiąże się z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, profilaktyczną opieką zdrowotną, świadczeniem porad psychologicznych, rozwojem duchowym, uprawianiem sportu lub realizacją innych zainteresowań przez małoletnich, lub z opieką nad nimi, lub przed dopuszczeniem innej osoby do działalności związanej z kontaktami z dziećmi /z wykonywaniem ww. czynności dotyczących małoletnich (także osoby pracujące na podstawie umów cywilnoprawnych, praktykanci, wolontariusze), sprawdza czy dane tej osoby są zamieszczone w Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym – rejestr z dostępem ograniczonym lub w Rejestrze osób w stosunku do których Państwowa Komisja do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15 wydała postanowienie o wpisie w Rejestrze. Aby sprawdzić osobę w Rejestrze Szkoła potrzebuje następujących danych kandydata: imię i nazwisko, data urodzenia, PESEL, nazwisko rodowe, imię ojca, imię matki. Wydruk z Rejestru jest przechowywany w aktach osobowych pracownika lub analogicznej dokumentacji dotyczącej wolontariusza, praktykanta czy osoby zatrudnionej w oparciu o umowę cywilnoprawną.
- Przed zatrudnieniem kandydat lub inna osoba, o której mowa w punkcie 1, jest obowiązany dostarczyć informację z Krajowego Rejestru Karnego o niekaralności w zakresie przestępstw określonych w rozdziale XIX i XXV Kodeksu karnego, w art. 189a i art. 207 Kodeksu karnego oraz w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii, lub za odpowiadające tym przestępstwom czyny zabronione określone w przepisach prawa obcego.
- Jeżeli osoba posiada obywatelstwo inne niż polskie wówczas przedkłada również informację z rejestru karnego państwa obywatelstwa uzyskiwaną do celów działalności zawodowej lub wolontariackiej związanej z kontaktami z dziećmi, bądź informację z rejestru karnego, jeżeli prawo tego państwa nie przewiduje wydawania informacji dla ww. celów.
- Przed zatrudnieniem kandydat lub inna osoba, o której mowa w punkcie 1, jest obowiązany złożyć, pod rygorem odpowiedzialności karnej, oświadczenie o państwie lub państwach, w których Szkoła Podstawowa Nr 2 im. Armii Krajowej w Milanówku Standardy ochrony małoletnich 3 zamieszkiwał w ciągu ostatnich 20 lat, innych niż Polska i państwo obywatelstwa (załącznik nr 1) oraz dołączyć informację z rejestrów karnych tych państw uzyskiwaną do celów działalności zawodowej lub wolontariackiej związanej z kontaktami z dziećmi, bądź informację z rejestru karnego, jeżeli prawo danego państwa nie przewiduje wydawania informacji dla ww. celów.
- Jeżeli prawo państwa, z którego ma być przedłożona informacja o niekaralności nie przewiduje wydawania takiej informacji lub nie prowadzi rejestru karnego, wówczas osoba kandydująca jest obowiązana złożyć, pod rygorem odpowiedzialności karnej, oświadczenie o tym fakcie (załącznik nr 2) wraz z oświadczeniem, że nie była prawomocnie skazana w tym państwie za czyny zabronione odpowiadające przestępstwom określonym w rozdziale XIX i XXV Kodeksu karnego, w art. 189a i art. 207 Kodeksu karnego oraz w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii oraz nie wydano wobec niej innego orzeczenia, w którym stwierdzono, iż dopuściła się takich czynów zabronionych, oraz że nie ma obowiązku wynikającego z orzeczenia sądu, innego uprawnionego organu lub ustawy, stosowania się do zakazu zajmowania wszelkich lub określonych stanowisk, wykonywania wszelkich lub określonych zawodów albo działalności, związanych z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, leczeniem, świadczeniem porad psychologicznych, rozwojem duchowym, uprawianiem sportu lub realizacją innych zainteresowań przez małoletnich, lub z opieką nad nimi.
- Pod oświadczeniami składanymi pod rygorem odpowiedzialności karnej składa się oświadczenie o następującej treści: „Jestem świadomy/a odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia”. Oświadczenie to zastępuje pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.
- Informacje i oświadczenia, o którym mowa w punktach 2-5, są przechowywane w aktach osobowych pracownika lub analogicznej dokumentacji dotyczącej osoby dopuszczonej do działalności związanej z kontaktem z małoletnimi (wolontariusza, praktykanta, osoby zatrudnionej w oparciu o umowę cywilnoprawną).
- Zatrudniani pracownicy oraz wolontariusze, praktykanci i osoby zatrudnione w oparciu o umowy cywilnoprawne, przed rozpoczęciem pracy lub dopuszczeniem do kontaktu z dziećmi, są zobowiązani do zapoznania się ze Standardami ochrony małoletnich obowiązującymi w Szkole. Potwierdzenie zapoznania się z tym dokumentem oraz oświadczenie o zobowiązaniu się do przestrzegania jego postanowień składane jest w formie pisemnej (załącznik nr 3) i umieszczone w aktach osobowych lub dołączane do dokumentacji dotyczącej osoby dopuszczonej do działalności związanej z kontaktem z małoletnimi.
III. Zasady bezpiecznych relacji pracownik szkoły - małoletni
- Podstawową zasadą wszystkich czynności podejmowanych przez pracowników jest działanie dla dobra ucznia i w jego interesie.
- Pracownik szkoły w kontakcie z uczniami powinien: a) zachowywać cierpliwość i odnosić się do ucznia z szacunkiem, b) nie zawstydzać ucznia, nie lekceważyć, nie upokarzać i nie obrażać, c) okazywać zrozumienie dla trudności, indywidualnych potrzeb i problemów ucznia.
- Pracownik szkoły zobowiązany jest do równego traktowania uczniów, niezależnie od ich płci, wyznania, pochodzenia etnicznego czy też niepełnosprawności.
- Pracownik szkoły zobowiązany jest do zachowania w poufności informacji uzyskanych w związku z pełnioną funkcją lub wykonywaną pracą, dotyczących zdrowia, potrzeb rozwojowych i edukacyjnych, możliwości psychofizycznych, seksualności, pochodzenia rasowego lub etnicznego, poglądów politycznych, przekonań religijnych lub światopoglądu. Szkoła Podstawowa Nr 2 im. Armii Krajowej w Milanówku Standardy ochrony małoletnich
- Pracownikowi szkoły nie wolno w obecności uczniów niestosownie żartować, używać wulgaryzmów, wykonywać obraźliwych gestów, wypowiadać komentarzy z podtekstem seksualnym na temat ciała, wyglądu czy ubioru.
- Pracownik szkoły nie wdaje się w prywatne rozmowy małoletnich w mediach społecznościowych, nie zamieszcza komentarzy i nie udostępnia zdjęć.
- Pracownikowi szkoły bezwzględnie zabrania się (pod groźbą postępowania dyscyplinarnego) nawiązywania relacji romantycznych, seksualnych, ani innych o niewłaściwym charakterze (w tym udostępnianie małoletnim nieodpowiednich treści, substancji psychoaktywnych).
- Pracownikowi szkoły nie wolno stosować jakichkolwiek form przemocy fizycznej lub psychicznej.
- Pracownik szkoły nie może utrwalać wizerunków uczniów w celach prywatnych, również zawodowych, jeżeli rodzice/opiekunowie prawni nie wyrazili na to zgody.
- Decyzje dotyczące ucznia powinny uwzględniać jego indywidualne potrzeby, ale również brać pod uwagę bezpieczeństwo pozostałych uczniów.
- Zasady bezpiecznych relacji pracowników z uczniami obowiązują wszystkich, w tym praktykantów i wolontariuszy.
IV. Procedury interwencji w przypadku podejrzenia krzywdzenia lub posiadania informacji o krzywdzeniu małoletniego
- W przypadku podejrzenia przez pracownika szkoły, że dziecko jest krzywdzone, ma on obowiązek sporządzenia notatki służbowej (załącznik nr 4) i przekazania uzyskanej informacji wychowawcy, pedagogowi, psychologowi lub dyrektorowi szkoły.
- Pedagog wzywa rodziców/opiekunów prawnych dziecka, którego krzywdzenie podejrzewa, oraz informuje ich o podejrzeniu.
- Pedagog w przypadku potwierdzenia podejrzenia sporządza kartę interwencji (załącznik nr 5), na podstawie, której opracowuje plan pomocy dziecku.
- Plan pomocy dziecku zawiera wskazania dotyczące: a. podjęcia przez szkołę działań w celu zapewnienia dziecku bezpieczeństwa, w tym zgłoszenie podejrzenia krzywdzenia do odpowiedniej placówki; b. wsparcia, jakie szkoła zaoferuje dziecku; c. skierowania dziecka do specjalistycznej placówki pomocy dziecku, jeżeli istnieje taka potrzeba.
- W przypadkach rażącego krzywdzenia dziecka (dotyczącego wykorzystywania seksualnego oraz znęcania się fizycznego i psychicznego o dużym nasileniu) dyrektor szkoły powołuje zespół interwencyjny, w skład, którego mogą wejść: pedagog/psycholog, wychowawca klasy, dyrektor szkoły, inni członkowie personelu mający wiedzę o krzywdzeniu dziecka lub o dziecku (dalej określani jako zespół interwencyjny).
- Zespół interwencyjny sporządza kartę interwencji (załącznik nr 5), na podstawie, której zostaje opracowany plan pomocy dziecku.
- Plan pomocy dziecku jest przedstawiany przez pedagoga szkolnego rodzicom/opiekunom prawnym z zaleceniem współpracy przy jego realizacji.
- Pedagog informuje rodziców/opiekunów prawnych o obowiązku szkoły zgłoszenia podejrzenia krzywdzenia dziecka do odpowiedniej instytucji (prokuratura/policja, sąd rodzinny, Centrum Usług Społecznych lub przewodniczący zespołu interdyscyplinarnego).
- Po poinformowaniu rodziców/opiekunów prawnych przez pedagoga, dyrektor szkoły składa zawiadomienie o podejrzeniu przestępstwa do prokuratury/policji lub wniosek o wgląd w sytuację rodziny do sądu rejonowego, wydziału rodzinnego i nieletnich, Centrum Usług Społecznych lub przesyła formularz „Niebieska Karta – A” do przewodniczącego zespołu interdyscyplinarnego.
- Dalszy tok postępowania leży w kompetencjach instytucji wskazanych w punkcie poprzednim.
- W przypadku gdy podejrzenie krzywdzenia zgłosili rodzice/opiekunowie prawni dziecka, powołanie zespołu jest obligatoryjne. Zespół interwencyjny wzywa rodziców/opiekunów prawnych dziecka Szkoła Podstawowa Nr 2 im. Armii Krajowej w Milanówku Standardy ochrony małoletnich na spotkanie wyjaśniające. Ze spotkania sporządza się protokół.
- W przypadku gdy podejrzenie krzywdzenia zgłosili rodzice/opiekunowie prawni dziecka, a podejrzenie to nie zostało potwierdzone, należy o tym poinformować opiekunów dziecka.
- Pracownicy szkoły posiadający informację o krzywdzeniu dziecka lub informacje z tym związane, są zobowiązani do zachowania tajemnicy, wyłączając informacje przekazywane uprawnionym instytucjom w ramach działań interwencyjnych.
V. Zasady bezpiecznych relacji uczeń – uczeń
- Obowiązkiem ucznia jest przestrzeganie zasad i norm zachowania, określonych w statucie szkoły.
- Zabronione jest stosowanie z jakiegokolwiek powodu przemocy słownej, fizycznej i psychicznej, jak również przemocy seksualnej i cyberprzemocy.
- Uczeń, jeżeli jest świadkiem stosowania przez innego ucznia/uczniów jakiejkolwiek formy agresji lub przemocy, ma obowiązek reagowania na nią, np.: pomaga ofierze, chroni ją, szuka pomocy u osoby dorosłej.
- Uczeń wyraża własne poglądy w sposób wolny od agresji, jest życzliwy dla innych uczniów i pracowników, nie stosuje wulgaryzmów, wypowiada się w spokojny sposób, który nikogo nie obraża i nie krzywdzi, w szczególności nie kpi, nie szydzi ze słabości innych uczniów, nie wyśmiewa ich, nie krytykuje.
- Uczeń dokłada starań, aby wszelkie sytuacje konfliktowe rozwiązać bez agresji, na drodze wzajemnego porozumienia. Szkoła oferuje uczniom pomoc w rozwiązywaniu konfliktów poprzez działania mediacyjne. Mediacje prowadzą nauczyciele, wykorzystując różne metody zmierzające do polubownego rozwiązania sporu.
- Jeśli uczeń stał się ofiarą agresji lub przemocy, może uzyskać w szkole pomoc, zgodnie z obowiązującymi w niej procedurami.
VI. Procedura podejmowania interwencji w sytuacji podejrzenia krzywdzenia ucznia przez innego ucznia
- W sytuacji uzyskania przez pracownika szkoły informacji o krzywdzeniu dziecka przez innego małoletniego, bądź w przypadku podejrzewania, że dziecko jest krzywdzone, zobowiązany jest on do zapewnienia uczniowi bezpiecznego miejsca i odseparowania go od osoby krzywdzącej.
- Pracownik zawiadamia pedagoga szkolnego lub psychologa i w jego obecności przeprowadza się rozmowę wyjaśniającą z osobą poszkodowaną oraz uczniem/uczniami podejrzanymi o krzywdzenie. Pracownik zawiadamia wychowawcę, pedagoga szkolnego lub psychologa i w obecności jednego z nich przeprowadza się rozmowy z uczniem pokrzywdzonym i uczniem podejrzanym o krzywdzenie. Podczas interwencji unikamy konfrontacji ofiary i sprawcy przemocy.
- W sytuacji, gdy sprawca przemocy lub obie zwaśnione strony, wykazują zachowania agresywne np. biją się, należy niezwłocznie: a. odseparować agresora/agresorów od innych uczniów, b. powiadomić pedagoga szkolnego, c. w razie konieczności także pogotowie pod nr 112 lub 999, d. zawiadomić straż miejską lub policję pod nr 112 lub 997.
- Pedagog szkolny informuje o sytuacji rodziców/opiekunów ucznia, którego podejrzewają o krzywdzenie oraz rodziców ucznia poszkodowanego.
- Gdy rodzice wykazują brak zainteresowania nagannymi relacjami uczeń - uczeń, pedagog sporządza notatkę służbową, przedstawia ją dyrektorowi i przechowuje w dokumentacji ucznia.
- W przypadku braku poprawy zachowania ucznia podejrzewanego o krzywdzenie, a rodzice/ opiekunowie prawni nie podejmują współpracy ze szkołą, dyrektor powiadamia sąd rodzinny, wysyłając wniosek o wgląd w sytuację rodziny sprawcy krzywdzenia.
VII. Zasady bezpiecznego korzystania z Internetu i mediów elektronicznych
- Infrastruktura sieciowa szkoły umożliwia dostęp do Internetu personelowi w czasie zajęć i poza nimi, jak również uczniom podczas zajęć.
- Rozwiązania organizacyjne bazują na aktualnych standardach bezpieczeństwa umożliwiając zidentyfikowanie sprawców ewentualnych nadużyć.
- Sieć internetowa jest zabezpieczona przed niebezpiecznymi treściami poprzez instalację i w miarę potrzeb aktualizację odpowiedniego, nowoczesnego oprogramowania.
- W przypadku dostępu realizowanego pod nadzorem nauczyciela, ma on obowiązek informowania dzieci o zasadach bezpiecznego korzystania z Internetu. Nauczyciel czuwa także nad bezpieczeństwem korzystania z Internetu przez dzieci podczas zajęć.
- W miarę możliwości nauczyciele przeprowadzają z uczniami zajęcia dotyczące bezpiecznego korzystania z Internetu.
VIII. Procedura monitorowania standardów ochrony małoletnich
- Dyrektor szkoły wyznacza panią Agnieszkę Podlewską jako osobę odpowiedzialną za monitorowanie realizacji Standardów ochrony nieletnich.
- Standardy podlegają monitorowaniu i modyfikowaniu podczas bieżącej pracy (wg potrzeb szkoły) oraz obowiązkowej weryfikacji co 2 lata.
- Ankieta monitorująca poziom realizacji Standardów (załącznik nr 6) jest przeprowadzana wśród pracowników szkoły.
- Następnie dokonuje się analizy ankiet i na tej podstawie sporządza sprawozdanie z monitoringu.
- Sprawozdanie przekazywane jest dyrektorowi szkoły, który wprowadza do Standardów niezbędne zmiany i ogłasza je pracownikom szkoły.
Przepisy końcowe
- Standardy ochrony małoletnich wchodzą w życie z dniem ich ogłoszenia.
- Ogłoszenie Standardów następuje poprzez zamieszczenie na stronie internetowej szkoły, wysłanie tekstu do pracowników drogą elektroniczną (np. poprzez pocztę służbową, Vulcan lub Teams), wywieszenie formy papierowej w pokoju nauczycielskim i gabinecie pedagoga.
- Standardy w formie skróconej przedstawia uczniom wychowawca podczas zajęć z wychowawcą.